Enflasyon düzeltmesinde, süreç günden güne ilerliyor.

Kanunen bir değişiklik yapılmadığı sürece, 2023 yılında 50.000.000 TL’nin altında cirosu olanlar, yıl sonunda enflasyon düzeltmesi yapacaklar.

Peki, Süreç Nasıl İlerleyecek?

Öncelikle, 2024/2. Geçicide enflasyon düzeltmesine ait kayıtlarına sonradan ters kayıt atılarak, yıl sonu mizanın enflasyon düzeltmesinden arındırılması çok önemli.

698 Hesabın bakiyesini, 648 ya da 658 hesaplar ile kapatanlar, enflasyon düzeltmesinin etkisi defter kayıtlarında kalmadığından, doğrudan 1 Ocak 2024'ten, 31 Aralık 2024'e kadar düzeltme yapacaklar.

Çok detaylı olmayan, butik bir bilanço üzerinden süreci netleştirmeye çalışacağız.

Örneğin, X A.Ş.’nin 31 Aralık 2024 tarihli enflasyon düzeltme öncesi bilançosu aşağıdaki gibidir:

AKTİF				PASİF
100	Kasa	552,92	300		Banka Kredileri	500.000,00
102	Bankalar	117,69	320		Satıcılar	242.595,52
108	Diğer Hazır Değerler	350.000,00	500		Sermaye	100.000,00
120	Alıcılar	448.276,17	502		Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları	374.041,00
131	Ortaklardan Alacaklar	723.047,33	570		Geçmiş Yıllar Karları	1.616.526,93
136	Diğer Çeşitli Alacaklar	103.131,70
153	Ticari Mallar	495.058,58
190	Devreden KDV	638.222,30
255	Demirbaşlar	76.761,42
257	Birikmiş Amortismanlar (-)	2.004,66
TOPLAM		2.833.163,45	TOPLAM			2.833.163,45

 

1.Adım: Düzeltme yapılacak hesaplar tespit edilecek.

Bilanço karşınıza geldiğinde, 2023’te olduğu gibi düzeltme yapılacak olan hesaplar, yani, -parasal olmayan kalemler- tespit edilecek.

Bizim örneğimizde, para ile ifade edilemeyen, yani düzeltmeye tabi tutulacak olan hesaplar, yukarıdaki tabloda sarı ile işaretlenmiş olan, 153-Ticari Mallar, 255- Demirbaşlar, 257-Birikmiş Amortismanlar, 500- Sermaye, 502- Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları ve 570 Geçmiş Yıl Karları hesapları.

2. Adım: Düzeltilecek Olan Tutarlar Tespit Edilecek.

Düzeltme yapılacak olan hesapların, 31 Aralık 2024 tarihli bilançodan hareketle, düzeltmeye esas tutarları tespit edilecek.

AKTİF				PASİF
153	Ticari Mallar	495.058,58	500		Sermaye	100.000,00
255	Demirbaşlar	76.761,42	502		Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları	374.041,00
257	Birikmiş Amortismanlar (-)	2.004,66	570		Geçmiş Yıllar Karları	1.616.526,93

Görüldüğü üzere, ilk 2 adım çoktan geçildi!

3.Adım: Düzeltmeye Esas Tarihler ile Yİ-ÜFE'ye Göre Düzeltmeye Esas Kat Sayılar Tespit Edilecek.

Bu noktada, 3 önemli kıstas var.

Bilançolarda, bazı kalemler geçen yıldan geliyor olabilir. Bu hesaplarda, 2023’ten gelenlerde katsayı, 1,28525.

2024 yılı aralık ayına kadarki geçen süre içinde alınmış olabilir. Yani, yıl içinde alınmış olabilir. Böyle bir durumda, 2024 yılı içinde alınanlarda, alındığı ay ile aralık sonu Yİ-ÜFE arasında katsayı belirlenecek.

Stoklarda ise, kat sayısı açısından özellikli bir durum var.  Basit yöntem seçilirse katsayı, 1,12482.

4. Adım: Düzeltmeye Esas Katsayılardan Yola Çıkılarak Düzeltme Sonrası Tutarlara Ulaşılacak.

Düzeltmeye esas katsayılar, Yİ-ÜFE endeksleri baz alınarak belirlendiğine göre, gelelim düzeltme işlemine!

153- Ticari mallar hesabı, basit ortalama yönteme göre düzeltilmek istendiğinde, 495.058,58*1,12482= 556.851,79 TL düzeltme sonrası değere ulaşılacak.

Demirbaşların, geçen yıl 2023'ten geldiğini varsayarsak, düzeltme sonrası değeri, 76.761,42 TL * 1,28525= 98.657,62 TL olacak.

Aynı durumu birikmiş amortismanlar için de gerçekleştirdiğimizde ve 2023’ten geldiğini varsaydığımızda, 2.004,66*1,28525=-2.576,49 TL düzeltme sonrası değere ulaşacağız.

Sermaye grubunun tamamının da 2023’ten geldiğini düşünürsek, 500 – Sermaye hesabının değerleme sonrası 502 hesaba aktarılacak değeri, 28.525,00, 2023’ten gelen, 502 - Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları hesabının fark değeri, 106.695,20 TL ve yine geçen yıl 20 yıllık düzeltme sonucu oluşan 570- Geçmiş Yıl Karları’nın fark değeri 461.114,31 TL olacak.

İlk başta verdiğimiz bilanço örneğinin, değerleme farkları aşağıdaki gibi oluyor:

AKTİF				PASİF
153	Ticari Mallar	61.793,21	502		500- Sermaye’den Gelen	28.525,00
255	Demirbaşlar	21.896,20	502		Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları – 2023’den Gelen	106.695,20
257	Birikmiş Amortismanlar (-)	-571,83	570		Geçmiş Yıllar Karları	461.114,31

Düzeltme farklarını bulduğumuza göre, artık 5.adıma geçebiliriz!

5. Adım: Düzeltme Sonrası Tutarlar Bulunduktan Sonra, Muhasebe Kayıtları Yapılacak.

Burada önemli konu, Aktif hesapların düzeltilmesinden kaynaklanan fark tutarları 698 hesaba alacak kaydedilirken, pasif karakterli hesapların düzeltilmesinden kaynaklanan fark tutarlarının ise 698 hesaba borç kaydedilmesi.

Şayet, 698 hesap alacak bakiye veriyorsa, bu tutar 648 – Enflasyon Düzeltmesi Karları hesabına, borç bakiye veriyorsa, 658-Enflasyon Düzeltme Zararı hesabına aktarılacak, sonuç işletmenin GELİR tablosuna yansımış olacak.

Bizim yaptığımız düzeltmelerin muhasebe kayıtları aşağıdaki gibi olacak:

MUHASEBE KAYITLARI
BOÇLU HESAP VE TUTARI	219.481,43	ALACAKLI HESAP VE TUTARI	219.481,43
153-09- Ticari Mallar-Enflasyon Düzeltmesi Fark Hesabı	61.793,21	698-153-Enlasyon Düzeltme Hesabı-	61.793,21
255-09- DEMİRBAŞLAR-Enflasyon Düzeltmesi Fark Hesabı	21.896,20	698-255-Enlasyon Düzeltme Hesabı- DEMİRBAŞLAR	21.896,20
698-257-09Enflasyon Düzeltme Hesabı BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR(-)	571,83	257-09 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR(-)-Enflasyon Düzeltmesi Fark Hesabı	571,83
698-502-Enlasyon Düzeltme Hesabı-SERMAYE DÜZELTMESİ OLUMLU FARKLARI	28.525,00	502-09SERMAYE DÜZELTMESİ OLUMLU FARKLARI-Enflasyon Düzeltmesi Fark Hesabı	28.525,00
698-502-Enlasyon Düzeltme Hesabı-SERMAYE DÜZELTMESİ OLUMLU FARKLARI	106.695,20	502-09SERMAYE DÜZELTMESİ OLUMLU FARKLARI-Enflasyon Düzeltmesi Fark Hesabı	106.695,20
698-570-Enlasyon Düzeltme Hesabı- GEÇMİŞ YILLAR KÂRLARI	461.114,31	570-09 GEÇMİŞ YILLAR KÂRLARI-Enflasyon Düzeltmesi Fark Hesabı	461.114,31
TOPLAM BORÇ BAKİYESİ	219.481,43	TOPLAM ALACAK BAKİYESİ	219.481,43

698 hesapta oluşan, 513.216,92 TL borç bakiye, 658-Enflasyon Düzeltme Zararına Atılarak, süreç gelir tablosuna yansımış olacak.

6. Adım: Enflasyon Düzeltmesi Yapılmış Nihai Bilanço Ortaya Çıkmış Olacak.

Bütün bu süreç tamamlandığında, düzeltme yapılmış nihai bilanço oluşacak ve enflasyon düzeltme süreci nihayete ermiş olacak.

Hemen şunu da ilaveten söylemek faydalı olacaktır.

- Satış Maliyetinde Düzeltme Öncesi ve Sonrasında Gelir Tablosuna Etkisi Nötr.

- Amortismanların, imalatçılar hariç enflasyon düzeltmesinden önce ya da sonra yapılmasının Gelir Tablosuna Etkisi Nötr.

Dolayısıyla, uygulama açısından tercihlerinizi bu doğrultuda yapabilirsiniz.